| Title: | Nghiên cứu từ trái nghĩa trong tiếng Việt: Luận án TS. Ngôn ngữ và văn hoá Việt Nam: 622201 |
| Authors: | Phạm, Văn Lam |
| Keywords: | Tiếng Việ;Từ trái nghĩa |
| Issue Date: | 2017 |
| Publisher: | H.: Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn |
Luận án đã tổng quan được các hướng tiếp cận khác nhau đến từ trái nghĩa nói chung và từ trái nghĩa tiếng Việt nói riêng. Luận án đã tập trung nghiên cứu hệ thống từ trái nghĩa từ vựng dưới các khía cạnh ngữ pháp, ngữ nghĩa và ngữ dụng. Quan hệ nghĩa trái nghĩa được khu biệt với các quan hệ ngữ nghĩa khác (bao thuộc, tổng phân, cách, đồng nghĩa, vai, nhân quả, thuộc tính, đa nghĩa) dựa trên một loạt các thuộc tính quan trọng như tính tôn ti, tính khả thế, tính chuyển tiếp, khả năng đồng hiện, tính đồng hình,… Từ trái nghĩa tiếng Việt có thể được nhận diện bằng một loạt các dấu hiệu thuộc các nhóm như lô gích, ngữ âm, ngữ nghĩa, ngữ pháp và ngữ dụng. Từ trái nghĩa tiếng Việt là những đơn vị từ vựng mà về mặt cấu tạo cả hai cực của chúng thường bảo đảm tính tương quan với nhau trên các mặt phạm trù từ loại, số lượng thành tố cấu tạo, tính chất từ pháp, trật tự từ pháp và nguồn gốc. Cơ cấu ngữ nghĩa của hệ thống từ trái nghĩa tiếng Việt có thể được hình dung qua những khái niệm công cụ quan trọng là từ trái nghĩa, cặp từ trái nghĩa, cặp trái nghĩa, chùm trái nghĩa, chuỗi trái nghĩa. Từ trái nghĩa tiếng Việt có thể đồng hiện trong các ngữ cảnh sử dụng thực tế gắn với những mô hình ngữ pháp xác định. Luận án cũng đã nghiên cứu thử nghiệm khả năng đồng hiện của từ trái nghĩa tiếng Việt trong thành ngữ tục ngữ, Truyện Kiều. Luận án đã đề xuất một cách phân loại từ trái nghĩa mới xét về mặt chức năng diễn ngôn khi dựa trên các ngữ cảnh đồng hiện.
Nhận xét
Đăng nhận xét